حرم فاطمه ی معصومه قم - قسمت اول

جاذبه های گردشگری ایران - حرم فاطمه ی معصومه قم - قسمت اول

در ایران اماکن و بنا های مذهبی امروزه علاوه بر کارکرد مذهبی شان، به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری شناخته می شوند و زائرانی که از نقاط مختلف برای زیارت اماکن مذهبی سفر می کنند ، طیف وسیعی از گردشگران را شامل می شوند. شهر قم یکی از شهر های مذهبی ایران است و پس از مشهد بیشترین گردشگران را با اهداف مذهبی پذیراست. آرامگاه فاطمه ی معصومه در قم، این شهر را به یکی از پایگاه مذهبی بدل کرده که البته در کنار فضای معنوی و مذهبی این مکان، هنر و شکوه معماری ایرانی خود نمایی کرده و گردشگران در حدم فاطمه ی معصومه علاوه بر تجربه ی فضایی معنوی و آرامش بخش، شاهد کلکسیون زیبایی دیگری از هنر و ذوق ایرانی در این مکان شگفت انگیز خواهند بود.

فاطمه ی معصومه دخترد موسی بن جعفر هفتمین امام شیعیان است،او در سال 173 هجری قمری به دنیا آمده و در سال 201 هجری قمری در مسیر رسیدن به برادرش علی بن موسی، امام هشتم شیعیان در خراسان ، به علت بیماری در قم توقف می کند و در این شهر فوت می نمایند و آرامگاه او به یکی از پایگاه های اهل تشیع در آن برهه ی تاریخی بدل می گردد. البته موقعیت و مرکزیت شهر قم هم در تبدیل شدن این شهر به یکی از پایگاه های تشیع و مرکزیت پیدا کردن آرامگاه فاطمه ی معصومه نقش مهمی داشت.

با این حال، حرم فاطمه ی معصومه امروزه یکی از جاذبه های تاریخی و گردشگری و صد البته مذهبی شهر قم به شمار می آید. محل دفن ایشان طی چندین قرن خارج از شهر قم و در باغی تحت عنوان باغ بابلان بود و برای سالیان متمادی بخش های و قسمت های مختلفی از آن تخریب و نوسازی می شد و به آرامی با توسعه ی شهر و مرکزیت یافتن معنوی حرم در قم آرامگاه فاطمه ی معصومه به هویت و مرکز شهر بدل شد. در برخی متون اسلامی از زینب بنت جواد(امام جواد امام نهم شیعیان) به عنوان اولین بانی آرامگاه و بقعه ی حرم فاطمه معصومه یاد شده است و در حدود دو قرن آن بنا پا برجا بود ، هرچند تلاطم شرایط سیاسی آن روزگار بدون با ویرانی های همراه بوده و حرم ایشان هم از آن ها در امام نبوده است.

بر اساس یافته های تاریخ دانان دومین بنای ساخته شده بر روی محل دفن فاطمه ی معصومه در زمان سلجوقیان بنا می شود و از فردی با نام امیر ابوالفضل عراقی یاد می شود که از امرای سلجوقی بوده است. با حمله مغول به ایران قم هم مورد تاخت و تاز قرار گرفت و حرم نیز در امام نماند اما باید به این نکته اشاره کرد که بنای ساخته شده در سال های 450 هجری قمری(در دوران سلجوقی) تا عهد صفوی پا برجا بود و این خبر از بازسازی و مرمت بنا در آن دوران می دهد. با این حال اطلاعات مختلف در خصوص بازسازی و مرمت بنا در دوران مغول وجود دارد، اما بدون شک با به قدرت رسیدن خاندان صفوی و به رسیمت شناختن مذهب تشیع در ایران، آرامگاه فاطمه ی معصومه از جایگاه بالایی برخوردار گردید و بیشتر مورد توجه قرار گرفت، با ما در ادامه ی مسیر همراه باشید.