موزه هنر های معاصر صنعتی کرمان

***** سعدیا مرد نکونام نمیرد هرگز مرده آن است که نامش به نکویی نبرند (سعدی شیرازی) *****

داستان ها و قصه ها همیشه از لایه های جامعه بیرون کشیده می شوند، قصه هایی که تلخ و شیرین زندگی را در کنار هم نمایان می کنند و تبلور وجود نیک و بد آدمی هستند و تجربه های نادیده را بازگو می نمایند. موزه ی هنر های معاصر صنعتی کرمان هم یکی از همین قصه های واقعی دور و اطراف ماست.

زمانی که حاج سید علی اکبر صنعتی با نیک خواهی تمام، اقدام به ساخت پرورشگاهی در کرمان می کند، که بر اساس گفته ها، در حدود 4000 کودک بی سرپرست را می پذیرد و برای آنهایی که شناسنامه ای ندارند، با اسم خودش شناسنامه می گیرد و پدری می کند، از میان آنهایی که شناسنامه ندارند، برای کودکی که در نقاشی تبحر ذاتی دارد با اسم خود و فامیلی اش شناسنامه ای به نام علی اکبر صنعتی می گیرد.

علی اکبر صنعتی در سال 1294 در کرمان متولد شد، پدرش را در کودکی از دست داد و مادر به دلیل فقر او را به پرورشگاه صنعتی سپرد. این کودک درمیان همین خیرخواهی حاج اکبر پرورش می یابد و مراحل هنرمندی اش را گام به گام پشت سر می گذارد، برای دوره های تکمیلی به تهران می رود و وارد مدرسه ی مستظرفه(که توسط کمال الملک ساخته شده) می شود و شاگرد بزرگانی چون حسین بهزاد (مینیاتوریست برجسته و شاگرد کمال الملک )، ابوالحسن صدیقی (مجسمه ساز) و طاهر زاده می شود.

بسیاری آثار و مجسمه های علی اکبر صنعتی که بزرگترین مجسمه تاریخ معاصر ایران نیز به شمار می آید، در میان شعله های سیاسی 28 مرداد و انقلاب 57 شکسته می شوند اما حاصل فعالیت های هنری این هنرمندِ بنام تاریخ ایران، بیش از 2000 تابلوی نقاشی (رنگ روغن، آبرنگ موزائیک از سنگ) و 400 مجسمه است که بیشتر آنها در موزه هنر های معاصر تهران و کرمان نگهداری می شوند و دو موزه یکی در تهران و دیگری در زادگاهش به نام او نام گذاری شده است. علی اکبر صنعتی در فروردین سال 1385 در سن 90 سالگی بدرود حیات می گوید.

موزه ی هنر های معاصر صنعتی در کرمان یکی از جاذبه های گردشگری این شهر است که برای گردشگران جذابیت بسیاری دارد، این موزه در خیابان شریعی قرار دارد وگردشگران می توانند از موزه ی هنر های معاصر صنعتی کرمان در همان پرورشگاه صنعتی بازدید کنند، مکانی که علی اکبر صنعتی ، پدر مجسمه سازی ایران، در آن پرورش یافت.

آغاز امور فرهنگی و هنری در این مکان از سال 1328 شکل گرفت و علی اکبر صنعتی در ابتدا کارگاه مجسمه سازی ای را در محوطه ی پرورشگاه ایجاد کرد که در ادامه نمایشگاه آثار خود او هم به آن اضافه شد و این محل به یکی از مراکز فرهنگی و هنر کرمان تبدیل شد، که هنرجویان و علاقه مندان بسیاری را به خود جذب می کرد. اولین کتابخانه ی شهر کرمان هم در این مجموعه شکل گفت که در حال حاضر یکی از کتابخانه های تخصصی هنر به شمار می آید. در ادامه این موزه ی هنری را بیشتر معرفی می کنیم.

در ادامه ی معرفی جاذبه های گردشگری کرمان، در بخش دوم معرفی موزه ی هنر های معاصر صنعتی به معماری بنای پرورشگاه صنعتی و آثار موجود در این موزه می پردازیم. موزه ی هنر های معاصر صنعتی ، در محل قدیمی پرورشگاه صنعتی قرار گرفته، که استاد علی اکبر صنعتی هم در آن رشد یافت و مسیر درخشان زندگی اش را از آن جا آغاز نمود.

ساختمان قدیمی پرورشگاه صنعتی در سال 1295 شمسی توسط حاج اکبر صنعتی در شهر کرمان ساخته شد، که مساحت این مجموعه به حدود 45 هزار متر مربع می رسد و معماری این بنا بر اساس مولفه های معماری ایرانی ساخته شده است. گردشگران در ابتدا سردر ورودی مجموعه را می بینند، که بنایی زیبا و با شکوه است و با ترکیبی از هنر های آجر کاری، معرق کاری و کاشی کاری ساخته شده، کاشی های معرق فیروزه ای در کنار کاشی های سیاهرنگ زیبایی بیشتری به آجرکاری های نما بخشیده اند و که بر روی آن نام پرورشگاه صنعتی و سال ساخت آن حک شده است البته این سردر سال ها پس از ساخت خود پرورشگاه در سال 1327 بنا شد.

در قسمت زیرین این سردر که به آن پاکار گفته می شود، از سنگ مرمر در قسمت های زیرین، پایه های آجری و خود سردر استفاده شده است. معماری غالب در موزه صنعتی، با خشت و آجر است که به زیبایی تمام یکی از زیبا ترین جاذبه های گردشگری کرمان رادر معرض دید گردشگران قرار می دهد. این بنا تلفیقی زیبا، باوقار و درخشان از هنر مندی معماران و هنر ایرانی در کنار آثاری باشکوه از هنرمندان ایرانی و خارجی است و ترکیبی بسیار دلنشین را ایجاد کرده است.

اما دیدنی ترین قسمت موزه آثاری است که در آن نگهداری می شود و علاقه مندان بسیاری را به سوی خود می کشاند. این موزه برای نمایش آثار استاد علی اکبر صنعتی برپا شد اما در طی روزگار به یکی از مراکزی تبدیل شد که بسیاری از آثار هنرمندان به نام و شاخص بین المللی و داخلی در آن جمع آوری شد.

آثار مشاهیر جهانی مانند آگوست رودن، هنری مور، امیل نولده، بن نیکلسن، واسیلی کاندینسکی، آلبر مارکه، بلاکادار، جاکوب ایشتاین و تام فیلیپس بخشی از آثار هنر معاصر موجود در موزه ی صنعتی را تشکیل می دهد، اما تقریبا نیمی از آثار موزه متعلق به خود استاد صنعتی است که به عنوان پدر مجسمه سازی ایران شناخته می شود، علاقه مندان و هنر جویان بسیاری را به این موزه می کشاند.

اما از آثار هنرمندان ایرانی موزه ی صنعتی هم می توان به آثاری از مشاهیری چون محمد غفاری (کمال الملک)، علی محمد حیدریان، علی اکبر یاسمی، رسام ارژنگی، پرویز تناولی، ژاره طباطبایی و سهراب سپهری اشاره کرد، که هر کدام از هنر مندان یکی از ستاره های درخشان آسمان هنر ایران به شمار می روند.

اما موزه هنر های معاصر صنعتی کرمان همان طور که از نام اش پیداست مزین به نام هنر مندی است که از لایه های زیرین جامعه ایرانی سر بر آورد و به هنر مندی تمام بخش های از تاریخ، فرهنگ و جامعه ایرانی را در هنر فاخرش به نمایش گذاشت. از این رو، گردشگران، در این مکان دیدنی و زیبا درک بهتری از ایران خواهند داشت.