نقش و نگار های تخت جمشید شیراز

2safar

از زمانی که گردشگران از پلکان ورودی تخت جمشید (پارسه) یا همان پرسپولیس بالا می روند و چشم های آنان با تصاویری همراه می شودکه با هنر نمایی معماران و هنرمندان هخامنشی خلق شده اند و مجموعه ی بی نظیری از آثار باستانی سنگی را شکل می دهند.

2safar

از همین رو، این هنر نمایی و هنرمندی بکار رفته در بخش ها و قسمت های مختلف تخت جمشید، مانند خط سیری منظم با هویت و مشخصاتی مشابه و همسان در دیوار ها، پلکان ها و ستون های کاخ های مختلف جمشید دیده می شوند.

2safar

از بدو ورود به دروازه ی ملل، از گاو های نر ایستاده بر دروازه ایی کهن با شکوه و عظمتی باستانی شان تا سرباز های کمان دار و نیزه به دست پارسی و مادی با مشخصات ظاهری قابل تشخیص، هویت های سنگ تراشی ها و نقوش مختلف تخت جمشید را شکل داده اند.

2safar

بر فراز ستون های سنگی تخت جمشید گاو های نر بر بلندای ستون ها ایستاده اند و معدود ستون برافراشته ی تخت جمشید با این گاوهای نر دارای هویت خاص خود هستند. براساس گفته ی مورخان و باستان شناسان گاو نر در باور باستانی، به ویژه در عهد هخامنشی به نماد پایندگی و نگهداری است که از سوی دیگر هم نشانه ای بر حاصلخیزی و باروری به شمار می آیند و همچنین گاو نر را نماد ماه می دانسته اند و از این رو، سر ستون های سنگی معروف تخت جمشید هم با نماد پایندگی ستون ها بوده اند.

2safar

اما این باور و نماد آفرینی در بخش های دیگر تخت جمشید هم سریان دارد، در پلکان آپادانا، گردشگران چیرگی شیر را بر گاو نر می می بینند، که این نماد سازی از چیرگی خورشید بر ماه و در صورت های فلکی است و بنوعی نمادی فرارسیدن نوروز و کوتاه شدن تاریک محسوب می شود.

2safar

از دیگر نماد های بارز در تخت جمشید که برای گردشگران قابل توجه است فرو هر یکی از صور اوستایی است که بر اساس باور های زردتشتی یکی از نیرو های مینوی به شمار می رود، که نماد فنا ناپذیری و نا میرایی به شمار می رود.

2safar

یکی دیگر از سنگ تراش های پر تکرار در تخت جمشید، گل نیلوفر آبی است، که بر اساس نظر باستان شناسان مانند جایگاه گل سرخ در غرب این، گل نماد مهر و محبت در شرق به شمار می رفته و می توان در دیگر شهر های باستانی مانند مصر و یونان هم نقش نیلوفر آبی را دید، تکرار این نقش در حاشیه ی پلکان ها، درگاه ها و همچنین دیگر قسمت های پرسپولیس به اهمیت و جایگاه این نمادسازی های تخت جمشید اشاره دارد. این گل 12 برگی به شکل دایره ای که نماد کمال و زندگی دوباره یکی از نقوش شناخته شده تخت جمشید است.

2safar

اما نکته قابل توجه به یکدست بودن و عدم نوسان و تغییرات زمانی در ساخت این نقوش باز می گردد، اندازه، اشکال،قالب ها،هویت های شکلی و قومی نقش های سنگی سربازان پارس و ماد و بسیاری نکات ریز دیگر با توجه به فاصله تاریخی از زمان ساخت اولین آثار در دوران داریوش اول تا آتش سوزی عظیم تخت جمشید، یکی از نکات قابل توجه و مهم در این مجموعه باستانی به شمار می آید.