یخچال مویدی کرمان

کرمان در مناطق کویری ایران قرار گرفته و در نزدیکی بزرگترین کویر ایران قرار دارد و گرمای هوا، بخشی از زندگی روزمره مردمان این دیار به شمار می آید. در گذشته با توجه به عدم وجود تکنولوژی شرایط زندگی به گونه ای دیگر بوده و این تفاوت مهمترین جاذبه را برای گردشگران ایجاد می کند.

از این رو، در تمامی مناطق ایران ، باتوجه به شرایط اقلیمی شان از هوشمندی و درایتی خاص برخورداری بوده اند که امروزه بخشی از افتخارات ملی و تمدنی به شمار می آید و نشان دهنده ی بلوغ و شکوفایی تمدنی مردمان ایران زمین در نقاط مختلف این سرزمین پهناور است.

یکی از بارز ترین نمود های تمدنی و زیستی مردم کویر راحت سازی زندگی در چنین اقیلم هایی است که در کرمان گردشگران می توانند بخش هایی از ابداعات بکار برده شده را از نزدیک ببینند. پیش تر در معرفی جاذبه های شهر یزد از قنات ها و معماری دقیق آنها سخن گفته ایم و در کرمان هم این قنات ها تامین کننده آب در شهر بوده اند و امروزه هم همچنان وجود دارند.

اما یخچال ها، در شهر کرمان جاذبه ایی دیدنی و حیرت انگیز به شمار می روند که برای گردشگران جذابیت بی شماری دارند و از نحوه ی ساخت و پرداخت آن تا چگونگی تامین یخ و آب یخچال ها دارای اهمیت است و از این لحاظ کنجکاوی زیادی صرف می کنند.

یخچال مویدی یکی از یخچال های معروف کرمان است، این بنا که از خشت ساخته شده امروزه پذیرای گردشگران و میهمانان شهر کرمان است و بخشی از حافظه ی تاریخی شهر را هم با خود به یدک می کشد و هنوز یکی از محل های تجمع مردم برای گذران اوقات فراغت محسوب می شود.

یخچال مویدی در خیابان ابوحامد قرار دارد و از آثار برجای مانده از دوران صفویه است که در فصول گرم بخصوص تابستان یخ مورد نیاز بخشی از شهر کرمان را تامین می کرده و به واسطه تامین آب این بنا از قنات مویدی نام آن را هم یخچال مویدی گذاشته اند. این یخچال بزرگترین یخچال خشتی ایران و جهان است که ساختار معماری این بنا نشان از هنر معماری و تمدن موجود در شهر کرمان دارد. یخچال از مخزن، حصار، استخر و چاله یخ تشکیل می شود و دیوار های بلندی که دارای ارتفاعی به طول 20 متر هستند برای یخچال در کنار سایه فضای بهتری را ایجاد می کنند.

گنبد مخروطی و خشتی بنا علاوه نمای متمایز کاربرد سایه سازی و کاهش دمای هوای گرم را ایجاد می کند و یخ های برجا مانده از فصول سرد با تلاش فراوان اما دقیق و به جا حفظ می شوند و در اختیار مردم قرار می گیرند. بنا های خشتی گرما را به محیط داخلی انتقال نمی دهند و علاوه بر دیوار های خشتی سطوح صافی تعبیه می شد که از قرار گرفتن یخ ها در معرض گرمای ضلع غربی و شرقی بنا محافظت می کرد، چراکه این قسمت ها بیشتر در مقابل نور خورشید قرار می گیرند. یخ ها به صورت تکه تکه شده روی هم قرار می گرفتند و برای جلوگیری از چسبیدن آنها بین نشان را کاه می ریختند.

گردشگران با یکی از دیدنی ترین و در عین حال کم نظیر ترین بنا های موجود در جهان روبه رو هستند که با افزایش تکنولوژی متروک ماندند و امروزه به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری شهر کرمان پذیرای میهمانان و گردشگران شهر هستند اما همچنان این اثر و دیگر یخچال های مناطق کویری نبوغ و شعور ساکنین این مناطق را به رخ می کشند.