خانه ی بانک ملی بجنورد - قسمت دوم

جاذبه های گردشگری ایران - خانه ی بانک ملی بجنورد - قسمت دوم

در ادامه ی آشنایی با ساختمان بانک ملی ایران، در شهر بجنورد به سراغ هویت معماری آن می رویم، نکته ای که بار ها در معرفی بنا های تاریخی در شهر های مختلف ایران در 2safar به آنها اشاره کردیم. عناصر یا همان المان های اصلی معماری دوران قاجار در دوره های تاریخی مختلفی متفاوت بوده است، در آغاز شکل گیری این سلسله ی پادشاهی به دلیل پرداختن به امور نظامی و تثبیت حکومت، عناصر فرهنگی در معماری بیشتر برگرفته از عناصر شاخص معماری در دوره های قبل تر از خود بوده است، هرچند در معماری ایرانی و هنرهای مختلف اش، شباهت بسیاری را می توان در سبک های معماری مشاهده کرد، با این حال، هنگامی که به بنا های یک دوره ی تاریخی نگاه می کنید، آن شباهت رنگ و نمای دیگری می گیرند و هویتی جدا می سازند. به همین خاطر هنگامی که سخن از معماری بنا های تاریخی اواخر دوران قاجار و اوایل دوران پهلوی به میان می آید، باید به روند تاریخی طی شده در آن دوره ی زمانی نگاه کرد. پس از رفت و آمد های مختلف شاهان ایران بخصوص ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه به اروپا، تاثیر پذیری از معماری و فرهنگ اروپایی نمود بیشتری پیدا می کند، وسایل و کالا های غربی بیشتری نسبت به دوره های پیش تر در خانه ها و عمارت دیده می شوند و به قول آن دوره فرنگ رفته ها با توشه باری فرهنگی بیشتری به ایران می آیند، که در معماری نمود بیشتر و دیرپا تری پیدا می کنند، همان طور که در جامعه و سیاست هم شاهد ظهور مشروطیت و قانون اساسی و مجلس در آن دوره تاریخی هستیم.

به همین خاطر، وقتی به خانه ی بانک ملی شهر بجنورد نگاه می کنید، یک عمارت زیبا با عناصر پررنگ از معماری اروپایی قرن نوزدهم پیش روتان قرار دارد، اما در کنار این عنار و الگو های فرنگی (غربی) می توان ظرافت دست هنر هنرمندان ایرانی را نیز مشاهده کرد، آینه کاری ایرانی و قجری در کنار گچ بری های تماشایی ظریف، جلوی ایرانی به این بنا بخشیده اند و در کنار گچ بری های گل و گیاه زیبای این خانه ی تاریخی، منبت کاری های چوبی زیبایی را در پنجره ها و درهای این خانه می بینیم.

کاشی کاری هم به عنوان هنر پرتکرار و پررنگ معماری ایرانی نیز در این خانه حضوری گرم دارد، که البته به سیاق خانه های دوران قبل در عهد قاجار، کاشی های هفت رنگ زیبایی کارشده اند. سرستون های این خان بر اساس المان های کورینتی ساخته شده اند و همان طور که پیشتر هم گفته شد، سقف خانه هم بخش مهمی دیگری است که آن نیز برگرفته از معماری اروپایی است، به همین خاطر، بنای عمارت خانه ی بانک ملی در شهر بجنورد به عنوان یکی از میراث های ملی ایرانی، نمود زیبای از معماری تلفیقی و هویت تاریخی و فرهنگی است که در آن دوره ی تاریخی بر احوال مردمان آن روزگار غالب بوده است، البته باید باز هم به این نکته اشاره کرد، که این شکل از معماری و تفکر نشان دهنده ی رویکرد نخبگان مختلف جامعه ایرانی و گردشگران بهتر می توانند در خانه ی بانک ملی و در کنار تزئینات زیبا و باشکوه این خانه، حال و روز آن روزگار پر تنش را حس کنند.