مسجد جامع استان سمنان - قسمت سوم

جاذبه های گردشگری ایران - مسجد جامع استان سمنان - قسمت سوم

در ادامه آشنایی با مسجد با شکوه جامع شهر سمنان در ابتدا به سراغ ایوان گنبد مقصوره می رویم. این بخش یکی از مهمترین عناصر شناخته شده ی مسجد جامع سمنان است، که در بسیاری از تصاویر و عکس هایی که از این مسجد تاریخی در کتاب ها و فضایی مجازی به چاپ رسیده قابل مشاهده می باشد و به نوعی یکی از المان های هویتی مسجد نیز محسوب می شود. براساس اطلاعات تاریخی این بخش از مسجد که در ضلع غربی قرار دارد، توسط فردی به نام خواجه کیقباد بن ملک شرف الدینی سمنانی ساخته می شود. ایوان و گنبد به هم متصل هستند و به همین خاطر آن را ایوان گنبد می نامند، به لحاظ تاریخی زمان ساخت این بخش از مسجد، به دوران تیموری باز می گردد، زمانی که سلطان شاهرخ تیموری بر این بخش از ایران حکومت می راند.

مقصوره در معماری به فضایی جدا شده گفته می شود، این جدا سازی مانند ایجاد غرفه است؟، که گرداگرد محراب ساخته می شود، که به طور دقیق تر می توان آن را دیواره یا مکانی بسته در اطراف محراب دانست، برخی نیز در متون مختلف از مقصوره با عنوان گنبد خانه یاد کرده اند. در هر حال، همان طور که اسم این بخش از مسجد نیز پیداست، مهمترین ویژگی این بخش از مقصوره ی ساخته شده در آن گرفته شده است. دهانه ی دیوان در حدود 10 مترو 40 سانتیمتر است، و مقصوره پشت این دهانه هم با ارتفاعی در حدود 14 متر شکوه بسیاری پیدا کرده و عمق این مقصوره هم در حدود 14 متر می باشد و یک گنبد که بر اساس مشخصات و عناصر هویتی اش آن را گنبد سلجوقی می دانند، این فضا پوشیده می شود. مسیر های کوچک و بزرگی نیز در کناره های ایوان وجود دارد که نمازگزاران و گردشگران را به صحن و شبستان های مسجد می رساند.

برای گردشگرانی که وارد مسجد می شوند و در مقابل این ایوان آجری و زیبا قرار می گیرند، تزدئینات و هنر های بکار رفته ی دیواره ها تا بالای گنبد سلجوقی مانند نمایشگاهی زیبای چشم نوازی می کند، کتیبه ی لاجوردی رنگ تکیده ی میانه ی ایوان هم در عین سادگی، نمای ایوان را بیشتر می کند، در کنار کتیبه ها ی کاشی کاری شده ، چند کتیبه ی سنگی دیگر نیز وجود دارد که در قسمت های پایین بنا قابل مشاهده اند، این کتیبه ها در دوران صفویه به بنا اضافه می شوند و با توجه به فاصله ی زمانی اثر آن را بخشی از بنای اصلی متصور خواهید بود.

همان طور که پیش تر هم عنوان شد، یکی از ویژگی های بارز این مسجد، اثرگذاری دوره های مختلف تاریخی در این بنا ست، که به نحوی که در یک قسمت مسجد مانند همین ایوان گنبد آجری، می توان خط و ربط دو دوره ی تاریخی را به خوبی دید و این خود نکته ی مهمی برای جذابیت بیشتر بنا برای گردشگرانی است که به این مسجد قدم می گذارند.از دیگر بخش های زیبای این گنبد باید به تقارن و تناسب طاق ها، آجر کاری های بکار رفته در بنا اشاره داشت، هنری که با وجود گذشت چندین قرن همچنان زیبا و تک نواز این کنسرت با شکوه هنری است و ما نیز مانند شما از دیدن چنین اثری فاخر، تماشایی و جذاب لذت می بریم.