حرم رضوی مشهد - قسمت چهارم

جاذبه های گردشگری ایران - حرم رضوی مشهد - قسمت چهارم

ضریح آرامگاه علی بن موسی الرضا، نمود زیبا از هنر و علاقه ایرانیان به این مکان مذهبی و مقدس است، همان طور که پیش تر گفتیم دومین ضریح آرامگاه در دوران شاهرخ میرزا افشار ساخته شد، اما ضریح سوم در دوران فتحعلی شاه قاجار بر روی آن قرار گرفت و در سال 1338 هم ضریح پرنقش وز یبا جای آن را گفت ، ضریحی از با هنر قلمزنی اصفهان زیبایی بسیاری داشت و در سال 1389 ضریح دوم و چهارم با هم به قسمت سرداب حرم رضوی و موزه ی رضوی انتقال داده شد و ضریح پنجم بر اساس طرح یکی از هنرمندان بزرگ معاصر ایرانی به نام محمود فرشچیان ساخته و امروزه هم این ضریح زیبا بخشی از هویت معماری و زیبا شناختی این مکان مقدس و باشکوه به شمار می رود.

از دیگر قسمت های تاریخی و زیبای حرم رضوی می توان به مسجدی تحت عنوان بالاسر نام برد، این مسجد که در بالای سر محل دفن امام رضا قرار گرفته، اثری متعلق به دوران غزنویان است که در متون مختلف از ابوالحسن عراقی به عنوان بانی آن یاد کرده اند. اثری که می توان هنر کاشی کاری و معرق کاری های زیبای آن دوره تاریخی های همچنان به شکلی زیبا و باوقار مشاهده کرد. از نکاتی که گردشگران در این مکان خواهند دید آثاری هستند که از دوره های تاریخی مختلف برجا مانده اند اما به دلیل مراقبت از این مکان به واسطه ی احتمام و محبوبیت خاص این مکان، آثاری زنده و همچنان سرپا هستند که در عین توجه مورد مرمت نیز قرار می گیرند و از این رو، گردشگران جزئیات آن ها را هم به درستی و دقت می توانند ببینند، نکته شاید در بسیاری از اماکن تاریخی شاهد آن نخواهند بود و این توجه و مراقبت از سوی زائران و مسافران نیز به واسطه تقدس مکان رعایت می شود.

سرداب حرم رضوی از دیگر بخش های این مجموعه عظیم به شمار می رود، که محل دفن امام هشتم شیعیان در آن جا قرار داشته و با لا آمدن سطح طبقه همکف به مرور زمان سرداب یا همان زیر زمین مجموعه حرم رضوی بر دور مدفن اصلی علی بن موسی الرضا ایجاد شده و امروزه ضریح نگین نشان را به این مکان منتقل کرده اند. بدون شک اگر بحث اعتقادی و مذهبی این مکان را کنار بگذاریم، حرم رضوی مجموعه ی بی نظیر و سر ریز شده از هنر هنرمندانی است، که شکوفایی و قدرت هنرشان را در این مجموعه بکار گرفته اند و گردشگران در فضایی بسیار دراماتیک، محو زیبا هنر های بکار رفته در گوشه گوشه ی این مکان خواهند شد.

اما بدون شک نمادی ترین بخش این مجموعه عظیم گنبد طلای حرم رضوی است، گنبدی تاریخی و باشکوه که روایت مختلفی این گنبد دو پوسته ی زیبا را متعلق به دوران مامون عباسی، محمود غزنوی، سلطان سنجر سلجوقی می دانند که در دوران مختلفی پوسته بیرونی اش طلاکاری شد و مهمترین این طلاکاری ها در دوران شاه عباس صفوی ، شاه سلیمان صفوی صورت گرفت و در خلال سلطنت قاجار و پهلوی هم بازسازی های بر روی طلاکاری گنبد بیرونی انجام شد، با این حال گنبد بیرونی حرم یکی از نماد های هویتی شهر مشهد نیز به شمار می آید و مردم از نقاط مختلف شهر و از جهات گوناگون با دیدنی این گنبد طلائی سرتعظیم فرود می آورند و به علی بن موسی الرضا سلام می دهند. زیر گنبد درونی هم در بالای ضریح، کاشی کاری و مقرنس کاری های بی نقص و تاریخی اش فضا، زیبایی و محیط حرم را باشکوه تر و روحانی تر ساخته است.