مسجد جامع بروجرد لرستان - قسمت اول

جاذبه های گردشگری ایران - مسجد جامع بروجرد لرستان - قسمت اول

در معرفی جاذبه های گردشگری شهر های قدیمی ایران، مساجد جامع این شهر را می توان نگین تاریخی و هنری آنها دانست، بنا هایی فاخر، زیبا و کهن، که دیرینگی تاریخی شان در کنار هنرهای دوره های مختلف تاریخی، ارزش تاریخی، فرهنگی و تمدن شان بیشتر می کند. در شهر بروجرد هم مسجد قدیمی وجود دارد که مردم شهر به آن مسجد جمعه می گویند و به طور رسمی به این مسجد تاریخی و زیبا، مسجد جامع گفته می شود. این مسجد یکی از قدیمی ترین مساجد ایران است که در دوره های مختلف تاریخی بخش های مختلفی از آن ساخته می شود و به دلیل قدمت تاریخی اش، در دوره های دیگر مورد مرمت و بازسازی قرار می گیرد، از این رو گردشگران در شهر بروجرد با بنایی اصیل و کم نظیر رو به رو هستند.

اما داستان تاریخی این مسجد مانند بسیاری از مساجد قدیمی در ایران است، مسجدی که بر روی عبادتگاهی زردتشتی ساخته شده است. حمله اعراب به ایران، آئین زردتشت، مورد چالشی اساسی قرار می گیرد و به دلیل موقعیت حکومت دیدنی ساسانی ، باور های این آئین باستانی و یکتا پرست در کنار حاکمیت ساسانیان معنا می شود، از این رو، با حمله اعراب و با توجه به نارضایتی های ایرانیان از نحوه ی حکومت ساسانی، یکی از بزرگترین چالش های تمدنی در سرزمین ایران به وقوع می پیونند، اعراب با تکیه بر دین اسلام به سرعت در نواحی مختلف پیش می روند و در این میان، بسیاری از المان های آئینی زردتشتی به عنوان نماد های ساسانیان به آتش کشیده شده و ویران می شوند. از سوی دیگر، به دلیل رسمیت داشتن آئین زردتشت در ایران، آتشکده ها و معابد زردتشتیان در نقاط مختلف ایران وجود داشت و شهر های مختلف و سکونت گاه مردم شاهد وجود آتشکده ای بود، که به واسطه ی اهمیت و جایگاه آن شهر ، آتشکده هم بزرگتری و کوچکتر بود.

پس از حمله اعراب و به آتش کشیده شدن آتشکده ها، ایرانیان به اسلام روی آوردند و به دلیل سازکاری تمدنی و هوشمندی تاریخی شان، بسیاری از آتشکده ها به مساجد تبدیل شدند. بسیاری از این بنا متاسفانه امروزه از میان رفته اند ، اما تعدادی از آن مساجد در دوره های تاریخی گسترش پیدا کرده و با بکار گیری هنر از جایگاه مهمی برخوردار شدند. یکی از این مسجد ها، مسجد جامع بروجرد است.

بر اساس اطلاعات موجود در خصوص این بنا، مسجد جامع در خلال سال های 150 تا 226 هجری قمری ساخته می شود، در این دوره ی تاریخی ابودُلف عجلی یکی از فرماندهان مامون عباسی بر این منطقه حکومت می کرد، وی فردی علاقه مند به فرهنگ بود و بر باور برخی شیعه مذهب نیز بود. با ساخت این مسجد بر روی خرابه های آتشکده ی زردتشتیان، بنایی شکل می کرد که در دوران سلجوقی و صفوی گسترش پیدا می کند و در خلال سلطنت زندیه و قاجار مورد مرمت قرار می گیرد. به همین خاطر گردشگران در این مسجد شاهد ، بخش های تاریخی ارزشمندی مانند سنگ نوشته ای متعلق به شاه عباس صفوی در سر در غربی مسجد هستند که دیرینگی تاریخی این مسجد را به رخ می کشد. با این وجود مسجد جامع با توجه به قدمت تاریخی اش، یکی از نمونه های زیبا و شکیل معماری ایرانی است که در ادامه بیشتر به آن خواهیم پرداخت.