هگمتانه همدان - قسمت اول

جاذبه های گردشگری ایران - هگمتانه همدان - قسمت اول

زمانی که گردشگران وارد شهر همدان می شوند، صفتی پرتکرار را در ورودی و دیگر بخش های تبلیغیاتی شهر مشاهده می کنند، پایتخت تاریخ و تمدن ایران. نام گذاریی که از سوی مجلس شورای اسلامی ایران در سال 1385 صورت گرفت و شهر همدان را با این نام معرفی کردند. اما چرا همدان؟ با وجود پرسپولیس در شیراز که شکوه و عظمت پادشاهان عهد هخامنشی را در تخت جمشید نشان می دهد، چرا این شهر را پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین نامیده اند. این خود جذابیتی بی مثال برای سفر این شهر خواهد بود. وقتی نام همدان را می شنویم، ترکیب و ریشه یابی اسم این شهر ما را با حجم عظیمی از تاریخ این شهر رو به رو می کند و گردشگران برای فهم این تاریخ باید به نزدیکی خیابان اکباتان در داخل شهر همدان بروند. خود اسم اکباتان هم اسمی کهن و قدیمی است که در کتب تاریخی و متون باستانی بسیار از آن شنیده ایم که به همدان اطلاق می شد. وقتی در کنار خیابانِ اکباتانِ شهرِ همدان قرار می گیرید. تپه ای وسیع بالغ بر 40 هکتار خود نمایی می کند و شما در کنار قدیمی ترین پایتخت ایران قرار دارید. تپه ای که زمانی با نام هگمتانه اولین پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین بود.

چرایی نام گذاری همدان به عنوان پایتخت تاریخ و تمدن ایران، در هگتمانه است، شهری که ما نام آن را بر اساس نوشته های شوشی، کتیبه های هخامنشی و متون یونانی می شناسیم. یکی از بزرگترین فقدان های تمدنی و تاریخی ما، اطلاعات اندک و بقایای کم از تمدن مادی است، تمدنی که اولین پادشاهی ایران را شکل داد و برای چندین قرن بر فلات ایران حکومت راند. اما با شکست و فروپاشی آن بسیاری از بنا ها، نمود های فرهنگی و تمدنی آن میان رفت و تنها آثار اندکی از این تمدن باستانی در بقایای مختلف سایت های باستان شناسی کشف شده است.

براساس متون تاریخی که از منابع مختلفی می توان نام برد، دیاکو حکومت ماد را بنا می کند. برخی بر این باورند که هگمتانه در دوران حکمرانی دیاکو بنا می شود و او اقوام ماد را به این منطقه برده و شهری شاهانه می سازد. متاسفانه اطلاعات دقیقی در خصوص تاریخ شکل گیری شهر هگمتانه در دست نیست و کاوش های باستانی هم تنها نمود های تمدنی مردم در این شهر را کشف کرده اند. اما بیشترین اطلاعات ما در خصوص این شهر به کتاب های تاریخی و باستانی باز می گردد. برخی مانند نویسنده ی بزرگ یونان هردوت، که وی را پدر تاریخ می دانند، هگمتانه را شهری پادشاهی می داند، که قصر های شاهان ماد در کنار مقر های نظامی و اداری حکومت شان در تپه ی هگمتانه جای داشت و دیوار های هفت گانه از قسمت های شهر محافظت می کرد. با شکل گیری امپراتوری هخامنشی ماد ها از صحنه ی تاریخ کنار زده می شوند و هگمتانه به یکی از پایتخت های هخامنشی بدل می شود اما بر اساس روایت های تاریخی در زمان حمله ی اسکندر مقدونی هگمتانه شهری ویران شده بوده و از جمله شهر های آباد عصر هخامنشی نبوده است. با 2safar در ادامه ی مسیر همراه باشید تا این پایتخت افسانه ای و سر به مهر را بهتر بشناسیم.